ജൈവവൈവിധ്യ നഷ്ടവും പ്രത്യാഘാതങ്ങളും

ഒരു പ്രത്യേക ആവാസ വ്യവസ്ഥയില്‍ പലതരം ജീവികള്‍ കാണപ്പെടുന്നതിനെയാണ് ജൈവവൈവിധ്യം എന്നതു കൊണ്ട് അര്‍ഥമാക്കുന്നത്. ഭൂമിയില്‍ മുമ്പുണ്ടായിരുന്ന ജൈവവൈവിധ്യത്തിന്റെ ഒരു ശതമാനം മാത്രമേ ഇപ്പോള്‍ നിലനില്‍ക്കുന്നുള്ളൂ എന്ന് പഠനങ്ങള്‍ തെളിയിക്കുന്നു. മനുഷ്യന്റെ ഭക്ഷണത്തിന്റെ 80 ശതമാനവും നല്‍കുന്നത് സസ്യങ്ങളാണ്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളില്‍ താമസിക്കുന്ന 80 ശതമാനം ആളുകളും അടിസ്ഥാന ആരോഗ്യ സംരക്ഷണത്തിനായി പരമ്പരാഗത സസ്യ-അധിഷ്ഠിത മരുന്നുകളെയാണ് ആശ്രയിക്കുന്നത്. എന്നാല്‍ ജൈവവൈവിധ്യത്തിന്റെ നഷ്ടം നമ്മുടെ ആരോഗ്യമുള്‍പ്പെടെ എല്ലാത്തിനെയും ഭീഷണാവസ്ഥയിലാക്കുന്നു.

കഴിഞ്ഞ 10,000 വര്‍ഷമായി നമ്മുടെ ഗ്രഹത്തിന് താരതമ്യേന സ്ഥിരതയുള്ള കാലാവസ്ഥയുണ്ട്. എന്നാല്‍ സമീപ ദശകങ്ങളിലെ അഭൂതപൂര്‍വവും പെട്ടെന്നുള്ളതുമായ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനങ്ങള്‍ പ്രകൃതിദത്ത ആവാസവ്യവസ്ഥക്ക് മേല്‍ വന്‍ ആഘാതങ്ങളാണ് സൃഷ്ടിച്ചത്. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഇതിനകം തന്നെ നമ്മുടെ ജീവിതത്തെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്നുവെന്നും 2050ഓടെ ഭൂമിയിലെ ജീവജാലങ്ങളുടെ എട്ടിലൊന്ന് വംശനാശത്തിന് വിധേയമാകുമെന്നും ശാസ്ത്രലോകം ഭയക്കുന്നു. 1970ലെ എണ്ണവുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോള്‍, 2030ഓടെ മൊത്തം വന്യമൃഗങ്ങളുടെ എണ്ണം മൂന്നില്‍ രണ്ട് കുറയാന്‍ സാധ്യതയുണ്ടെന്ന് അടുത്തിടെ നടത്തിയ ഒരു പഠനം അവകാശപ്പെടുന്നു. സമുദ്രങ്ങളിലെ ജൈവവൈവിധ്യവും വലിയ അപകട സാധ്യതയിലാണ്. കഴിഞ്ഞ നാല് പതിറ്റാണ്ടിനിടെ കടല്‍ കശേരുക്കളുടെ എണ്ണം ഏതാണ്ട് അമ്പത് ശതമാനം കുറഞ്ഞു. ഓസോണ്‍ പാളിയുടെ ശോഷണവും അനന്തര ഫലങ്ങളും പല സമുദ്ര ജീവികളുടെയും ഭക്ഷണ സ്രോതസ്സുകളുടെ ദ്രുതഗതിയിലുള്ള കുറവിന് കാരണമാകുന്നു. ആര്‍ട്ടിക് ആവാസ വ്യവസ്ഥകള്‍ പല തരത്തില്‍ മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു. മഞ്ഞ് ഉരുകുന്നു, സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരുന്നു, സസ്യങ്ങളും മൃഗങ്ങളും താമസിക്കുന്ന പ്രദേശങ്ങള്‍ മാറുന്നു.
ഇന്ന് ഭൂമിയില്‍ മനുഷ്യരുള്‍പ്പെടെ കുറഞ്ഞത് എട്ട് ദശലക്ഷം സസ്യങ്ങളും മൃഗങ്ങളും വസിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ശാസ്ത്രജ്ഞര്‍ കണക്കാക്കുന്നു. ഈ ജീവിവര്‍ഗങ്ങള്‍ വസിക്കുന്ന ആവാസ വ്യവസ്ഥകള്‍ അവിശ്വസനീയമാം വിധം സങ്കീര്‍ണമാണ്. കൂടാതെ ഒരു ആവാസ വ്യവസ്ഥയുടെ ഓരോ ഭാഗവും മറ്റുള്ളവയെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. എന്നാല്‍, മനുഷ്യന്റെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ആവാസ വ്യവസ്ഥയെ കാര്യമായി സ്വാധീനിക്കുന്നുണ്ട്. മനുഷ്യനിര്‍മിത കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം, മലിനീകരണം, ആവാസ വ്യവസ്ഥക്ക് മേലുള്ള കടന്നു കയറ്റം എന്നിവ ചില ഉദാഹരണങ്ങളാണ്.

ഏതാണ്ട് 1.75 ദശലക്ഷം ജീവികളെ ഇതുവരെയായി തിരിച്ചറിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. എന്നാല്‍ ഇതിന്റെ പതിന്മടങ്ങ് ജീവികളെ ഇനിയും തിരിച്ചറിയാനുണ്ട് എന്ന് ശാസ്ത്രജ്ഞര്‍ പറയുന്നു. പ്രകൃതിയിലെ സമ്പന്നമായ വൈവിധ്യങ്ങളുടെ ഭാഗം മാത്രമാണ് മനുഷ്യന്‍. വന്‍ മരങ്ങള്‍ മുതല്‍ സൂക്ഷ്മ ജീവികള്‍ വരെയുള്ള വൈവിധ്യത്തില്‍ ഒന്ന് മാത്രമാണ് മനുഷ്യന്‍. മനുഷ്യനടക്കമുള്ള ജീവജാലങ്ങളുടെ നിലനില്‍പ്പ് ഈ ജൈവവൈവിധ്യത്തെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു.
ലോകത്ത് 34,000 സസ്യങ്ങളും 5,200 ജന്തുജാലങ്ങളും വംശനാശ ഭീഷണി നേരിടുന്നുവെന്നാണ് കണക്ക്. പക്ഷികളുടെ എണ്ണത്തില്‍ എട്ടിലൊന്ന് കുറവുണ്ടാകുന്നതായും പഠനങ്ങള്‍ പറയുന്നു. ഇതില്‍ ഭൂരിഭാഗം ജീവജാലങ്ങളും മനുഷ്യന്റെ ഇടപെടലുകള്‍ കൊണ്ടാണ് വംശനാശം നേരിട്ടത്.
ജൈവവൈവിധ്യവും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവും പ്രകൃതിയുടെ ഇഴചേര്‍ന്ന കണ്ണികളാണ്. വര്‍ധിച്ചു വരുന്ന കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ജീവജാലങ്ങളുടെ നാശത്തിനും പ്രകൃതിയുടെ ജൈവവൈവിധ്യത്തിന്റെ തകര്‍ച്ചക്കും കാരണമാകും. സമീപ വര്‍ഷങ്ങളിലുണ്ടായ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനങ്ങള്‍ പ്രകൃതിയുടെ ജൈവവൈവിധ്യത്തില്‍ വലിയ സ്വാധീനം ചെലുത്തി. ജൈവവൈവിധ്യത്തിലെ മാറ്റം ഒരു പ്രദേശത്തിന്റെ സാമ്പത്തിക ഘടനയിലും വ്യത്യാസം വരുത്തുന്നു. പാരിസ്ഥിതിക മാറ്റം എല്ലായ്പ്പോഴും വിവിധ ജീവജാലങ്ങള്‍ക്കും ജനിതക ശാസ്ത്രത്തിനും വംശനാശ ഭീഷണി നേരിടുന്ന മൃഗങ്ങള്‍ക്കും സസ്യങ്ങള്‍ക്കും ഭീതിയാണുണ്ടാക്കുന്നത്. അതിശക്തമായ മഴ, താപനിലയിലെ വര്‍ധനവ്, സമുദ്രത്തിലെ അസിഡിഫിക്കേഷന്‍, കഠിനമായ കാലാവസ്ഥാ സംഭവങ്ങള്‍ എന്നിവ വിവിധ ജീവജാലങ്ങളുടെ അതിജീവന ഘടകത്തെ സമ്മര്‍ദത്തിലാക്കുകയും ഭൂമിയിലെ വംശനാശ ഭീഷണി നേരിടുന്ന ജീവജാലങ്ങളില്‍ അപകടസാധ്യത ഉണ്ടാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. 2050 ആകുമ്പോഴേക്കും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം കൊണ്ട് മാത്രം ആമസോണ്‍ മഴക്കാടുകളിലെ മരങ്ങളുടെ സമ്പത്ത് 31-37 ശതമാനം കുറയുമെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ആഗോളതാപനവും മഴയുടെ പാറ്റേണിലെ മാറ്റങ്ങളും ലോകത്തിലെ പ്രകൃതിദത്ത വനങ്ങളുടെ മൂന്നിലൊന്നിനെ അപകടത്തിലാക്കുമെന്നാണ് കണ്ടെത്തല്‍.

ചൂടുപിടിച്ച ലോകത്ത് തേനീച്ചകളെപ്പോലെയുള്ള പരാഗണകാരികളുടെ കുറവ് വലിയ ആശ്ചര്യത്തോടെയാണ് ഗവേഷകര്‍ കാണുന്നത്. കൂടാതെ, ഉയര്‍ന്ന താപനില കാരണം പൂക്കള്‍ക്ക് സുഗന്ധം നഷ്ടപ്പെടുന്നതായി ശാസ്ത്രജ്ഞര്‍ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. ആഗോളതാപനം പൂക്കളും പ്രാണികളും തമ്മിലുള്ള സഹവര്‍ത്തിത്വ ബന്ധത്തെ തകിടം മറിക്കുന്നതായും പഠനങ്ങള്‍ തെളിയിച്ചിട്ടുണ്ട്. ചെടികളിലെ പൂവിടുന്ന സമയവും പ്രാണികളുടെ പറക്കുന്ന സമയവും തമ്മിലുള്ള പൊരുത്തക്കേട് പരാഗണ പ്രക്രിയയെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്നതിലേക്ക് നയിക്കുന്നു.
മറ്റൊരു മനുഷ്യ നിര്‍മിത പ്രശ്‌നം പ്ലാസ്റ്റികിന്റെ തീവ്രമായ ഉപയോഗമാണ്. ഇത് പദാര്‍ഥത്തിന്റെ ജൈവവിഘടനത്തിന് കാരണമാകുകയും അതിന്റെ സാന്നിധ്യം പരിസ്ഥിതിയെ വിഷലിപ്തമാക്കുകയും ജൈവവൈവിധ്യത്തെ ബാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഭൂഗര്‍ഭ ജലത്തെയും ബാധിച്ചു. ഇത് ജലക്ഷാമത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. സന്തുലിതമായ ജൈവവൈവിധ്യം ലഭിക്കുന്നതിന്, ആവാസവ്യവസ്ഥയില്‍ ശരിയായ കാലാവസ്ഥ ഉണ്ടായിരിക്കേണ്ടത് അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്.

ജൈവവൈവിധ്യത്തിലും ആവാസ വ്യവസ്ഥയിലും നിലവിലുള്ള നെഗറ്റീവ് പ്രവണതകള്‍ വികസന ലക്ഷ്യങ്ങളിലേക്കുള്ള സഞ്ചാരത്തെ ദുര്‍ബലപ്പെടുത്തുന്നു. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം, അധിനിവേശ ജീവിവര്‍ഗങ്ങള്‍, പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളുടെ അമിത ചൂഷണം, മലിനീകരണം, നഗരവത്കരണം എന്നിവയാണ് ജൈവവൈവിധ്യ നഷ്ടത്തിന്റെ പ്രധാന ആഗോള പ്രേരകങ്ങള്‍. ഈ പ്രവണതകള്‍ മാറ്റുന്നതിനും പ്രകൃതിയെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനുമുള്ള ദ്രുതവും സന്തുലിതവുമായ നടപടികള്‍ ഉണ്ടാകണം.

1985ല്‍ വാള്‍ട്ടര്‍ ജി റോസന്‍ ആണ് ആദ്യമായി ജൈവവൈവിധ്യം എന്ന പദം ഉപയോഗിച്ചത്. ബയോളജിക്കല്‍ ഡൈവേഴ്‌സിറ്റി എന്നതിന്റെ ചുരുക്ക രൂപമാണിത്. 1992ല്‍ നടന്ന റിയോ ഭൗമ ഉച്ചകോടിയില്‍ ജൈവവൈവിധ്യ കണ്‍വെന്‍ഷന്‍ നടന്നതോടെ ഈ വാക്ക് സാര്‍വത്രിക അംഗീകാരം നേടി. 2024ലെ ജൈവവൈവിധ്യ ദിനത്തിന്റെ തീം “പദ്ധതിയുടെ ഭാഗമാകൂ’ എന്നാണ്. ജൈവവൈവിധ്യ നാശത്തിന്റെ ഭയാനകമായ തോത് മാറ്റുന്നതില്‍ സജീവമായി പങ്കെടുക്കുന്നതിന് വ്യക്തികള്‍, ഭരണകൂടങ്ങള്‍, ബിസിനസ്സുകാര്‍, ഓര്‍ഗനൈസേഷനുകള്‍ തുടങ്ങി എല്ലാവരെയും ക്ഷണിക്കുകയാണ് ഇതിലൂടെ.

ഭൂമിയിലെ ജീവന്റെ ഘടനയില്‍ സുപ്രധാന പങ്കുവഹിക്കുന്ന ഒരു ദശലക്ഷം ജീവിവര്‍ഗങ്ങള്‍ നിലവില്‍ വംശനാശ ഭീഷണിയിലാണ്. വൈവിധ്യമാര്‍ന്ന ആവാസ വ്യവസ്ഥകള്‍ നമുക്ക് ശുദ്ധവായുവും വെള്ളവും നല്‍കുന്നു, കാലാവസ്ഥയെ നിയന്ത്രിക്കുന്നു, ഭക്ഷ്യസുരക്ഷ ഉറപ്പാക്കുന്നു. ജൈവവൈവിധ്യ നഷ്ടമാകട്ടെ ഒരു ആഗോള പ്രശ്‌നമാണ്. പരിഹാരങ്ങള്‍ക്ക് ആഗോള ശ്രമം ആവശ്യമാണ്.