കെജരിവാളിനെ കടപുഴക്കിയ അഞ്ച് കാരണങ്ങൾ

ഡൽഹിയിലെ പതനത്തോടെ ആം ആദ്മി പാർട്ടിയുടെ മരണം സംഭവിച്ചുവെന്ന് പലർക്കും തോന്നിയേക്കാം. എന്നാൽ, അത് തിടുക്കത്തിൽ എടുക്കുന്നതും ദുഃഖകരവുമായ ഒരു തീരുമാനമാകും. ഡൽഹിയിലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ എഎപി നേരിട്ട പരാജയം സ്വപ്നലോകത്തിൽ നിന്ന് തകർച്ചയിലേക്കുള്ള അവരുടെ യാത്രയെയാണ് കാണിക്കുന്നത്. ഫലം പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതിനു മുമ്പുതന്നെ, ബിജെപിക്ക് ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ജയിക്കാനുള്ള ഏറ്റവും അനുയോജ്യമായ സമയമാണിതെന്ന് ഞാൻ വാദിച്ചിരുന്നു. ഡൽഹി അസംബ്ലി തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഫലങ്ങൾ എഎപിയെയും അരവിന്ദ് കെജ്‍രിവാളിനെയും ഒരുപോലെ ഞെട്ടിപ്പിക്കുന്നതാണ്. എന്നാൽ, ഈ പരാജയത്തിന് കാരണം അവർ തന്നെയാണ് എന്നതാണ് യാഥാർഥ്യം. അത് സധൈര്യം മനസ്സിലാക്കുകയും തെറ്റുകൾ തിരിച്ചറിയുകയും വേണം.

കെജ്‍രിവാൾ ഒരു വിപ്ലവകാരിയായാണ് ദേശീയ രംഗത്ത് പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടത്. രാഷ്ട്രീയത്തെ മാറ്റാൻ പ്രതിജ്ഞാബദ്ധനായായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ വരവ്. പക്ഷേ, രാഷ്ട്രീയം കെജ്രിവാളിനെയാണ് മാറ്റിയത്. പന്ത്രണ്ട് വർഷം അധികാരത്തിൽ ഇരിക്കുന്നതിനിടെ, അദ്ദേഹം മറ്റു രാഷ്ട്രീയ നേതാക്കളെപ്പോലെ മാറി. തന്റെ എല്ലാ ധാർമ്മിക പ്രഭയും കരുത്തും നഷ്ട്പ്പെടുത്തി. ന്യൂഡൽഹി മണ്ഡലത്തിൽ നിന്ന് തന്നെ കെജ്രിവാൾ പരാജയപ്പെട്ടത് ഏറ്റവും വലിയ ആഘാതമാണ്. പാർട്ടിയേക്കാളും ജനങ്ങളുടെ സാമൂഹ്യ ബുദ്ധിയേക്കാളും വലിയവരാണെന്ന് കരുതുന്ന എല്ലാ രാഷ്ട്രീയ നേതാക്കൾക്കും ഇതൊരു പാഠമാണ്.

ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ എഎപിയെ പരാജയത്തിലേക്ക് നയിച്ച അഞ്ച് കാരണങ്ങൾ നോക്കാം.

എല്ലാം പഴയത് തന്നെ

എഎപിയുടെ ഏറ്റവും വലിയ പിഴവ്, അവരെ ഒരു വ്യത്യസ്ത പാർട്ടിയായി കാണാനാകുന്നില്ല എന്നതാണ്. ധാർമ്മിക മൂലധനം അവരുടെ പ്രത്യേക ആസ്തിയായിരുന്നു. എന്നാൽ, കാലക്രമേണ, എഎപി ആ അടിസ്ഥാന മൂല്യങ്ങൾ ത്യജിച്ചു. ഏറ്റവും വിശ്വസ്തരായ അണികൾക്ക് പോലും പാർട്ടിയിലും നേതാവിലും വിശ്വാസം നഷ്ടപ്പെടാൻ അത് ഇടയാക്കി.

1984-ൽ രണ്ട് സീറ്റുകൾ മാത്രം നേടിയ ബി.ജെ.പി.യുടെ കാര്യത്തിലും സമാനമായ സംഭവം നടന്നിരുന്നു. അതെ, ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ വധം. അന്ന് ബിജപിയുടെ മോശം പ്രകടനത്തിന് ഇടയാക്കി ഒരു കാരണം അതായിരുന്നു. പക്ഷേ ബിജെപി അതിന്റെ അടിസ്ഥാന പ്രത്യയശാസ്ത്ര മൂല്യമായ ഹിന്ദുത്വം ഉപേക്ഷിച്ച് മതേതരമാകാൻ ശ്രമിച്ചു എന്നതും ഒരു വസ്തുതയാണ്. ആം ആദ്മി പാർട്ടി ഒരു പ്രത്യയശാസ്ത്ര പാർട്ടിയല്ലെന്നത് ശരി തന്നെ. പക്ഷേ അതിന് ഒരു ധാർമ്മിക ഗുണവും ഉത്തരവാദിത്തവും ഉണ്ടായിരുന്നു. ഈ ധാർമ്മിക പ്രതിച്ഛായയാണ് 2015 ലെയും 2020 ലെയും നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ മികച്ച ജനവിധി നേടാൻ അവരെ സഹായിച്ചത്.

ധാർമ്മികതയുടെ നഷ്ടം

രണ്ടാമതായി, ഗുരുതരമായ അഴിമതി ആരോപണങ്ങൾ കെജ്രിവാളിന്റെ പ്രതിച്ഛായയെ ബാധിച്ചു. മദ്യ കുംഭകോണമായിരുന്നു അതിൽ പ്രധാനം. സഹപ്രവർത്തകരായ മനീഷ് സിസോദിയ, സഞ്ജയ് സിംഗ് എന്നിവരോടൊപ്പം അദ്ദേഹത്തെ ജയിലിലടച്ചു. എന്നാല് ‘ഷീഷ് മഹല്’ വിവാദമാണ് അവസാന വഴിത്തിരിവായത്. എല്ലാ രാഷ്ട്രീയക്കാരെയും അവരുടെ സമ്പത്തിന്റെയും ആഡംബര ബംഗ്ലാവുകളുടെയും പേരിൽ വിമർശിക്കുന്ന ഒരു നേതാവ് തനിക്കായി കോടികൾ വിലമതിക്കുന്ന ആഡംബര വീട് നിർമ്മിച്ചുവെന്നത് വോട്ടർമാർക്ക് വിശ്വസിക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. മദ്യ കുംഭകോണത്തേക്കാൾ കെജ്‍രിവാളിന്റെ സ്വകാര്യ പ്രതിച്ഛായയ്ക്ക് കൂടുതൽ ദോഷം വരുത്തിയത് ഈ സംഭവമാണ്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ നവീകരിച്ച വീടിന്റെ ചിത്രങ്ങൾ ചോർന്നത് ഇതിന് ആക്കം കൂട്ടി. ഇത് മനസ്സിലാക്കിയ അദ്ദേഹം, മുഖ്യമന്ത്രി സ്ഥാനം രാജിവെച്ച് മുഖ്യമന്ത്രിയുടെ ബംഗ്ലാവ് ഉപേക്ഷിച്ച് ലളിതമായ താമസസ്ഥലത്തേക്ക് മാറി. പക്ഷേ, നടന്നതെല്ലാം നടന്നു. ദേശീയ തലസ്ഥാനത്തെ ആം ആദ്മി പാർട്ടിയുടെ ഏറ്റവും വലിയ നെടുംതൂണായിരുന്ന മധ്യവർഗത്തെ ഇത് നിരാശരാക്കി. ഒടുവിൽ ആം ആദ്മി പാർട്ടിയെ അവർ ഉപേക്ഷിച്ചു.

നയപരമായ തളർച്ച

2020-2025 കാലഘട്ടത്തിലെ AAP സർക്കാരിന്റെ നിഷ്ക്രിയത്വമാണ് പരാജയത്തിലേക്ക് നയിച്ച മറ്റൊരു കാരണം. ആദ്യ കാലഘട്ടത്തിൽ, AAP സർക്കാർ തന്റെ വാഗ്ദാനങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിൽ ഏറെ ശ്രദ്ധ ചെലുത്തി. സൗജന്യ വൈദ്യുതി, വെള്ളം എന്നിവ നൽകിയത് മാത്രമല്ല, ഡൽഹിയിലെ സ്കൂളുകളെ മികച്ച വിദ്യാഭ്യാസ കേന്ദ്രങ്ങളാക്കി മാറ്റുകയും ചെയ്തു. മൊഹല്ല ക്ലിനിക്കുകൾ പ്രാഥമിക ആരോഗ്യപരിപാലനം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിൽ മികച്ച പങ്ക് വഹിച്ചു. എന്നാൽ, അവസാന കാലഘട്ടത്തിൽ, AAP സർക്കാർ നയപരമായും ഭരണപരമായും തളർച്ച നേരിട്ടു. ലഫ്റ്റനന്റ് ഗവർണറുമായുള്ള അധികാര സംഘർഷം നഗരത്തിലെ ഭരണത്തെ പ്രതികൂലമായി ബാധിച്ചു. തകർന്ന പാതകളും തുറന്ന മലിനജല പൈപ്പുകളും എല്ലാവരുടെയും കണ്ണിൽപ്പെട്ടു.

ഭരണവിരുദ്ധ വികാരം; നാടകീയത

ഏതൊരു സർക്കാറിനും എതിരായി ഭരണവിരുദ്ധ വികാരം രൂപപ്പെടാൻ 10 വർഷം ധാരാളം മതി. 2024 ലെ പാർലമെന്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ഭരണവിരുദ്ധ വികാരത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഒഴിവാക്കാൻ കേന്ദ്രത്തിലെ മോദി സർക്കാരിന് പോലും കഴിഞ്ഞില്ല. സഖ്യകക്ഷികൾക്കൊപ്പം 400 ലധികം സീറ്റുകൾ ലഭിക്കുമെന്ന് പാർട്ടി പ്രതീക്ഷിച്ചിരുന്നെങ്കിലും ലോക്സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ഭൂരിപക്ഷം നേടാൻ കഴിയാത്തതിനാൽ സർക്കാർ രൂപീകരിക്കാൻ ചെറിയ പാർട്ടികളെ ആശ്രയിക്കേണ്ടി വന്നു. എഎപി സർക്കാറും ഇതില് നിന്നൊഴിവായിരുന്നില്ല. വോട്ടർമാരുടെ നിരാശയെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നതിന് പകരം അവർ നാടകീയതയിൽ മുഴുകി.

പ്രവർത്തകരുടെ മടുപ്പ്

അവസാനമായി, കഴിഞ്ഞ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ ആം ആദ്മി പാർട്ടിയുടെ ഏറ്റവും വലിയ സ്വത്ത് അതിന്റെ നിസ്വാർത്ഥമായ പാർട്ടി പ്രവർത്തകരായിരന്നു. എന്നാൽ ഈ വർഷങ്ങളിൽ, ദേശീയ തലസ്ഥാനത്തുടനീളം പാർട്ടി സംവിധാനം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിൽ അവർ ശ്രദ്ധ ചെലുത്തിയില്ല. എന്നാൽ ശക്തമായ ഒരു സംഘടന എന്ന നേട്ടം ബിജെപിക്ക് എല്ലായ്പ്പോഴും ഉണ്ട്.

കഴിഞ്ഞ 10 വർഷത്തിനിടയിൽ, നിരവധി പാർട്ടി പ്രവർത്തകർ അവഗണിക്കപ്പെടുകയും ചൂഷണം ചെയ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. അത് അവർക്കിടയിൽ നിരാശക്കും മോഹഭംഗത്തിനും ഇടയാക്കി. അവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും ഒന്നുകിൽ പാർട്ടി വിട്ട് അവരുടെ സാധാരണ ജീവിതത്തിലേക്ക് മടങ്ങി, അല്ലെങ്കിൽ അവർ മറ്റ് പാർട്ടികളിൽ ചേർന്നു. ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ആം ആദ്മി പാർട്ടിക്ക് പ്രചാരണത്തിന് കൂലിക്ക് ആളെ ഏർപ്പെടുത്തേണ്ടി വന്നു.

2020 അസംബ്ലി തിരഞ്ഞെടുപ്പുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ, എഎപിക്ക് ഏകദേശം 10% വോട്ടുകൾ നഷ്ടപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ, അവർക്ക് ഇപ്പോഴും 43% വോട്ടുകൾ ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഡൽഹിയിലെ മുനിസിപ്പൽ ബോഡി അവരുടെ നിയന്ത്രണത്തിലാണ്. പഞ്ചാബിൽ 90-ലധികം എംഎൽഎമാരുള്ള സർക്കാർ അവർക്കുണ്ട്. ഗുജറാത്ത്, ഗോവ എന്നിവിടങ്ങളിലും അവർക്ക് മോശമല്ലാത്ത സാന്നിധ്യം ഉണ്ട്. ഒരു ദേശീയ പാർട്ടിയുടെ സ്ഥാനം അവർക്ക് ഇപ്പോഴും ഉണ്ട്.

കെജ്‍രിവാളിന്റെ മരണപത്രം മുമ്പും പലതവണ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ, ഓരോ തവണയും അദ്ദേഹം തീക്കനലിൽ നിന്ന് ഒരു ഫീനിക്സ് പക്ഷിയെപ്പോലെ ഉയർന്നെഴുന്നേറ്റു. എന്നാൽ, ഈ പ്രതിസന്ധി മറ്റേതിനോടും സമാനമല്ല. ഇത് അസ്തിത്വപരമായ ഒന്നാണ്. എഎപിക്കും അതിന്റെ നേതാവിനും 10 വർഷം തങ്ങളോടൊപ്പം നിന്നവരുടെ വിശ്വാസം തിരികെ നേടണമെങ്കിൽ, ആഴത്തിലുള്ള ആത്മപരിശോധനയും ധീരതയും ആവശ്യമാണ്.

(ഹിന്ദു രാഷ്ട്ര എന്ന പുസ്തകത്തിന്റെ രചയിതാവും SatyaHindi.com സഹസ്ഥാപകനുമാണ് അശുതോഷ്)

കടപ്പാട്: Ndtv.com