വേദനകൾ വിങ്ങുന്ന വിശ്രമജീവിതങ്ങൾ

അയാളുടെ കണ്ണുകളില്‍ വിഷാദം തളംകെട്ടിയിരുന്നു. ഉറങ്ങിയിട്ട് നാളേറെയായെന്ന് വ്യക്തം. ഭയപ്പാടോടെയും നെഞ്ചിടിപ്പോടെയുമായിരുന്നു തന്റെ കഥയിലേക്ക്, അഭിശപ്തമായ ആ ഓര്‍മകളിലേക്ക് അയാള്‍ ഊളിയിട്ടിറങ്ങിയത്.

അയാളെ നമുക്ക് ജോസഫ് (പേര് സാങ്കല്‍പ്പികം) എന്ന് വിളിക്കാം. ഉന്നത നിലയില്‍ ജീവിതം നയിച്ചിരുന്ന റിട്ട. സര്‍ക്കാര്‍ ജീവനക്കാരന്‍. വിങ്ങുന്ന ഹൃദയത്തോടെ ജീവിതത്തിന്റെ ഭൂതകാല കയ്പ്പുകള്‍ അയാള്‍ അയവിറക്കി. അതിനിടയില്‍ “ഞാനിപ്പോള്‍ മരിക്കും, എനിക്കു മരിക്കണം’ എന്ന് ഉച്ചത്തില്‍ വിളിച്ചുപറഞ്ഞുകൊണ്ടിരുന്നു.

ഭക്ഷണം കഴിക്കാന്‍ പോലുമാകുന്നില്ലെന്ന് ആകുലപ്പെട്ടാണ് അയാളും ഭാര്യയും എത്തിയത്. പൊന്നുപോലെ സ്‌നേഹിച്ച് പോറ്റിവളര്‍ത്തിയ മക്കളില്‍ നിന്ന് നേരിടേണ്ടി വന്ന ക്രൂരതകള്‍ ഹതഭാഗ്യരായ അവരെ അത്രമേല്‍ തളര്‍ത്തിയിരുന്നു. മാനസിക സമ്മര്‍ദവും ഉത്കണ്ഠയുമെല്ലാം അടിമുടി വരിഞ്ഞുമുറുക്കിയ നിലയിലായിരുന്നു അവര്‍ കാഷ്വാലിറ്റിയിലേക്ക് പ്രവേശിച്ചത്. ഉന്നത കുടുംബാംഗമായ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഭാര്യ വീട്ടിലെ ജോലികളുള്‍പ്പെടെയുള്ള കാര്യങ്ങളുമായി കഴിയുന്നു.

രണ്ട് ആണ്‍മക്കളാണ് ദമ്പതികള്‍ക്കുള്ളത്. അല്ലലുകളൊന്നുമില്ലാതെ സമ്പന്നമായ അന്തരീക്ഷത്തില്‍ ജീവിതം നയിച്ചിരുന്ന കുടുംബം. മക്കള്‍ ഇരുവര്‍ക്കും നല്ല വിദ്യാഭ്യാസം ലഭിക്കാനുള്ള എല്ലാ സാഹചര്യവും ആ മാതാപിതാക്കള്‍ ഒരുക്കിക്കൊടുത്തു. അതിനായി പണം വാരിക്കോരി ചെലവഴിച്ചു. സോഫ്റ്റ് വെയര്‍ എന്‍ജിനീയറിംഗ് കഴിഞ്ഞ മൂത്ത മകനെ, വായ്പയെടുത്തും കടം വാങ്ങിയും മറ്റും കണ്ടെത്തിയ 25 ലക്ഷത്തിലധികം രൂപ ചെലവഴിച്ച് ഉന്നത പഠനത്തിനായി കാനഡയിലേക്കയച്ചു. രണ്ട് വര്‍ഷത്തിനു ശേഷം, അതേ കോഴ്സ് പൂര്‍ത്തിയാക്കിയ രണ്ടാമത്തെ മകനെയും ഉന്നത പഠനത്തിന് കാനഡയിലേക്കയച്ചു.

താന്‍ വിരമിച്ചപ്പോള്‍ ലഭിച്ച തുകയ്ക്കു പുറമെ വായ്പയിലൂടെയും കടമായും സ്വരൂപിച്ച പണവും ചേര്‍ത്ത് ഇരുവര്‍ക്കുമായി അമ്പത് ലക്ഷം നല്‍കി. കാനഡയില്‍ പഠനം പൂര്‍ത്തിയാക്കിയ മൂത്തയാള്‍ അവിടെ നിന്നും പരിചയപ്പെട്ട യുവതിയെ വിവാഹം കഴിച്ചു. തുടര്‍ന്നും പണമാവശ്യപ്പെട്ട് ഈ മകന്‍ പിതാവിനെ വിളിച്ച് ശല്യപ്പെടുത്താന്‍ തുടങ്ങി. ഉള്ളതെല്ലാം നല്‍കിക്കഴിഞ്ഞെന്നും ഇനി തന്റെ കൈയില്‍ ഒന്നുമില്ലെന്നും പിതാവ് പറഞ്ഞപ്പോള്‍ അതുള്‍ക്കൊള്ളാന്‍ അവന് കഴിഞ്ഞില്ല. കോപാകുലനായ മകന്‍ പിതാവിനെ ഭീഷണിപ്പെടുത്തുകയും അദ്ദേഹത്തിനെതിരെ കാനഡയില്‍ നിന്നുതന്നെ കേസ് ഫയല്‍ ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.

ആ വന്ദ്യ മാതാപിതാക്കളുടെ ഹൃദയം തകര്‍ത്ത ഈ സംഭവങ്ങള്‍ക്കു ശേഷമാണ് രണ്ടാമത്തെ മകന്‍ ജോലി ആവശ്യാര്‍ഥം കാനഡയിലേക്കു പോകുന്നത്. ജോലി കണ്ടെത്താന്‍ സഹോദരന്റെ സഹായമൊന്നും ലഭിക്കുന്നില്ലെന്നും അച്ഛന്‍ തന്നെ സഹായിക്കണമെന്നും അവന്‍ ആവശ്യപ്പെട്ടു. ജോലി കിട്ടുന്നതുവരെ കാനഡയില്‍ തന്നെ തങ്ങാനാണ് തന്റെ തീരുമാനമെന്ന് അറിയിച്ച അവന്‍ താമസമുള്‍പ്പെടെയുള്ള ചെലവുകള്‍ക്കായി പണം അയച്ചുതരാന്‍ ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. എന്നാല്‍, മക്കളുടെ ആവശ്യങ്ങള്‍ക്കായി തനിക്കുണ്ടായിരുന്നതെല്ലാം നല്‍കിയ ആ പിതാവിന് തന്റെ പെന്‍ഷന്‍ മാത്രമായിരുന്നു ജീവിതം മുന്നോട്ട് നീക്കാന്‍ ഏക ആശ്രയമായി ഉണ്ടായിരുന്നത്. കൂടുതല്‍ പണമൊന്നും അയച്ചു കൊടുക്കാന്‍ കഴിയാതെ വന്നപ്പോള്‍ ഇളയ പുത്രനും അച്ഛനെതിരെ കേസ് കൊടുത്തു.

അങ്ങനെ ഏറെ പ്രതീക്ഷയോടെ വളര്‍ത്തിയ മക്കളില്‍ നിന്നുണ്ടായ തിരിച്ചടികള്‍ താങ്ങാനാവാതെ അയാള്‍ മാനസികമായി തളര്‍ന്നുപോവുകയായിരുന്നു. ഇനിയെങ്ങനെ ജീവിതം മുന്നോട്ട് നീക്കുമെന്ന് അദ്ദേഹം ആകുലപ്പെട്ടു കൊണ്ടിരുന്നു. മക്കളാല്‍ ക്രൂശിക്കപ്പെട്ട ആ പാവം മാതാപിതാക്കള്‍ താമസിക്കുന്ന വീട് ഇപ്പോള്‍ കേസിലാണ്. അയല്‍വാസികളുടെയും ഇടവകയിലെ ചര്‍ച്ചിന്റെയും സഹായത്താലാണ് അവര്‍ ഇപ്പോള്‍ ജീവിതം തള്ളിനീക്കുന്നത്. അവസാനം യാതൊരു നില്‍ക്കക്കള്ളിയുമില്ലാതെ വന്നപ്പോള്‍ വക്കീല്‍ മുഖാന്തിരം നോട്ടീസയച്ച് മക്കളെ ബന്ധപ്പെട്ടു. തങ്ങളെ സംരക്ഷിക്കുമെന്ന് നിയമത്തിന്റെ വഴിയിലൂടെ മക്കളില്‍ നിന്ന് ഉറപ്പ് വാങ്ങിയ ശേഷമാണ് ചികിത്സ കഴിഞ്ഞ് അവര്‍ നാട്ടിലേക്ക് മടങ്ങിയത്.

ഇന്ത്യയെപ്പോലെ മികച്ച സാംസ്‌കാരിക ചരിത്രമുള്ള ഒരു രാജ്യത്ത് ഈ അടുത്തകാലം വരെ പ്രായമായവർക്ക് ഉയർന്ന സ്ഥാനവും പരിഗണനയും ബഹുമാനവും കരുതലും നൽകിവന്ന ഒരു പാരമ്പര്യമാണുള്ളത്. പുരാണ കഥകളിൽ പോലും ഇതിന്റെ നിരവധി ഉദാഹരണങ്ങൾ നമുക്ക് കാണാനാകും. രാജ്യസദസ്സുകളിൽ വൃദ്ധരായ സന്യാസികൾക്കും രാജഗുരുവിനുമെല്ലാം രാജാവിനേക്കാൾ ഉന്നതമായ സ്ഥാനം നൽകിയിരുന്നതായി ഇതിഹാസങ്ങളും മറ്റും സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു. “മാതാ – പിതാ – ഗുരു- ദൈവം’ എന്ന പഴമൊഴിയും മുതിർന്നവരെ ദൈവതുല്യരായി കാണണമെന്നാണ് ഉദ്‌ബോധിപ്പിക്കുന്നത്. എന്നാൽ, യാഥാർഥ്യം ഇതിൽനിന്നെല്ലാം വളരെ അകലെയാണ്. നമ്മുടെ രാജ്യത്തെ വയോധികരിൽ ചെറുതല്ലാത്ത ഒരു വിഭാഗം ഏറിയും കുറഞ്ഞും പല വിധത്തിലുള്ള അവഗണനയും പീഡനങ്ങളും അനുഭവിക്കുന്നുണ്ട് എന്നതാണ് സത്യം. വീടുകളിൽ നിന്നും കുടുംബങ്ങളിൽ നിന്നും സമൂഹത്തിൽ നിന്നും ഇവർ മാനസികവും ശാരീരികവുമായ പീഡനങ്ങൾക്ക് ഇരയാകുന്നുവെന്ന് ദിനംപ്രതിയുള്ള വാർത്തകൾ ശ്രദ്ധിച്ചാൽ തന്നെ മനസ്സിലാകും. എന്നാൽ നിർഭാഗ്യവശാൽ ഈ വിഷയം ഇനിയും നമ്മുടെ പൊതുസമൂഹം വേണ്ടത്ര ചർച്ച ചെയ്യുകയോ, ഇത്തരം സംഭവങ്ങൾ രാജ്യത്ത് കൃത്യമായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെടുകയോ ചെയ്യുന്നില്ല.
അവഗണന മുതൽ ശാരീരികമായ ആക്രമണങ്ങൾക്ക് വരെ മുതിർന്ന പൗരന്മാർ വിധേയരാവുന്നുവെങ്കിലും അവയെല്ലാം പരാതികളായി പുറത്തുവരാറില്ല എന്നതാണ് വാസ്തവം. സാമ്പത്തികമായ ചൂഷണത്തിന് വിധേയരാകുന്നവരും വൈകാരികമായ പീഡനങ്ങൾക്ക് ഇരയാകുന്നവരും ഇക്കൂട്ടത്തിൽ കുറവല്ല. അതേസമയം, അഭിമാനവും കുടുംബത്തിന്റെ അന്തസ്സും തകരുമെന്ന ഭയംമൂലം ഇത്തരം സംഭവങ്ങൾ ഭൂരിപക്ഷവും പുറത്ത് പറയാറില്ല.

ഞെട്ടിക്കുന്ന കണക്കുകൾ

ലോകാരോഗ്യ സംഘടന (WHO) യുടെ കണക്കുകൾ അനുസരിച്ച് ആഗോളതലത്തിൽ പ്രായമായവരിൽ ആറിൽ ഒരാൾ വീതം ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള പീഡനങ്ങളും ബുദ്ധിമുട്ടുകളും അനുഭവിക്കുന്നു എന്നതാണ്. അതേസമയം, മുതിർന്നവരോടുള്ള സ്‌നേഹബഹുമാനങ്ങൾ പാരമ്പര്യത്തിൽ അലിഞ്ഞുചേർന്ന നമ്മുടെ നാട്ടിൽ സ്ഥിതി കുറേക്കൂടി ഗൗരവമേറിയതാണ്. കഴിഞ്ഞ 40 വർഷമായി ഇന്ത്യയിലെ മുതിർന്ന പൗരന്മാരുടെ ക്ഷേമത്തിനായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഹെൽപ്പ് ഏജ് ഇന്ത്യ’ (Help Age India) എന്ന സന്നദ്ധ സംഘടന നടത്തിയ സർവേയിൽ ഞെട്ടിക്കുന്ന കണക്കുകളാണുള്ളത്. ഇവരുടെ സർവേയിൽ പങ്കെടുത്ത 50 ശതമാനം വയോധികരും തങ്ങൾ ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള പീഡനങ്ങൾ അനുഭവിക്കുന്നതായി വെളിപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.

പീഡനങ്ങൾ പലവിധം

ഇന്ത്യയെപ്പോലൊരു രാജ്യത്ത് മുതിർന്ന വ്യക്തികൾ നേരിടുന്ന ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ പലവിധത്തിലുള്ളതാണ്. അതിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനമായത് വൈകാരികമായ പീഡനങ്ങളാണ്. വാർധക്യത്തിൽ സംരക്ഷിക്കേണ്ട മക്കൾ അടക്കമുള്ള കുടുംബാംഗങ്ങളിൽ നിന്നും ബന്ധുക്കൾ, അയൽക്കാർ, സമൂഹത്തിൽ ഇവർ ഇടപെടുന്ന കേന്ദ്രങ്ങൾ എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നും അപമാനിക്കൽ, ഭീഷണിപ്പെടുത്തൽ, ഒറ്റപ്പെടുത്തൽ, അവഗണന തുടങ്ങിയ മാനസികമായി വേദനിപ്പിക്കാൻ ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള പെരുമാറ്റങ്ങൾ ഇവർ പലപ്പോഴായി അനുഭവിക്കേണ്ടി വരുന്നുണ്ട്.
പ്രായമാകുന്നതോടെ സ്വഭാവികമായി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്ന അവശതകൾക്ക് പുറമെ ഇക്കൂട്ടർ വിവിധതരത്തിലുള്ള ശാരീരികമായ പീഡനങ്ങൾക്കും വിധേയരാകുന്നുണ്ട്. മോശമായ കുടുംബാന്തരീക്ഷത്തിൽ കഴിയുന്നവരാണ് ഇത്തരത്തിലുള്ള പ്രശ്‌നങ്ങളെ നേരിടുന്നവരിൽ അധികവും. മർദനം, മുറിവേൽപ്പിക്കൽ, പട്ടിണിക്കിടൽ, പൊള്ളലേൽപ്പിക്കൽ, വീടിന് പുറത്താക്കൽ, വഴിയിൽ ഉപേക്ഷിക്കൽ തുടങ്ങി പലതരത്തിലുള്ള പീഡനങ്ങൾ നമ്മുടെ നാട്ടിൽ കുറവല്ല. അടിസ്ഥാന ആവശ്യങ്ങളായ ഭക്ഷണം, പാർപ്പിടം, വൈദ്യസഹായം എന്നിവ നിഷേധിക്കുന്നതും ശാരീരികമായ പീഡനങ്ങൾ തന്നെയാണ്. പ്രശസ്തമായ ചില ആരാധനാലയങ്ങളുടെ പരിസരങ്ങളിൽ ഇത്തരത്തിൽ ബന്ധുക്കളാൽ ഉപേക്ഷിക്കപ്പെട്ട നിരവധി വയോധികരെ കാണാവുന്നതാണ്.

താഴെക്കിടയിലുള്ള കുടുംബങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് സാമ്പത്തികമായി ഉയർന്ന സാഹചര്യത്തിൽ ജീവിക്കേണ്ടിവരുന്ന വയോധികർ അനുഭവിക്കേണ്ടിവരുന്ന മറ്റൊരു പീഡനമാണ് സാമ്പത്തികമായ ചൂഷണം. സ്വത്ത്, ബേങ്ക് ഡിപ്പോസിറ്റ് തുടങ്ങിവയുടെ രേഖകളിൽ ബലംപ്രയോഗിച്ചോ, പലവിധ സമ്മർദങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചോ ഒപ്പ് വെപ്പിക്കൽ, ആഭരണങ്ങളും മറ്റും പിടിച്ചുവാങ്ങൽ, കുടുംബ സ്വത്തിൽ നിന്നുള്ള ആദായങ്ങൾ നിഷേധിക്കൽ എന്നിവയെല്ലാം സാമ്പത്തിക ചുഷണ പീഡനത്തിന്റെ പരിധിയിൽ വരുന്നതാണ്.

നിരവധി കാരണങ്ങൾ

മുൻകാലങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് പ്രായമേറിയവർ അനുഭവിക്കേണ്ടിവരുന്ന ഇത്തരം പ്രതിസന്ധികൾക്ക് കാരണം അടുത്തകാലത്തായി മാറിവരുന്ന കുടുംബഘടനകൾ തന്നെയാണ്. പരമ്പരാഗതമായി പിന്തുടർന്നുവന്നിരുന്ന കൂട്ടുകുടുംബ വ്യവസ്ഥിതിയെ ഇല്ലാതാക്കി പുതിയതായി രൂപംകൊണ്ട അണുകുടുംബ അന്തരീക്ഷമാണ് പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു കാരണം. ഇത്തരം അണുകുടുംബങ്ങളിൽ പ്രായമായ വ്യക്തികൾ ഒറ്റപ്പെടുകയും ദുർബലരാക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നതായി സമൂഹത്തെ സൂക്ഷ്മമായി നിരീക്ഷിച്ചാൽ മനസ്സിലാകും. പലപ്പോഴും സാമ്പത്തികമായ ആവശ്യങ്ങൾക്ക് മക്കളെയോ ബന്ധുക്കളെയോ ആശ്രയിക്കുന്ന പ്രായമായ മാതാപിതാക്കൾ ഇത്തരത്തിലുള്ള അവഗണനയോ അപമാനമോ നേരിടേണ്ടി വന്നേക്കാം.
രാജ്യത്തെ പ്രായമേറിയവരുടെ പ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യവുമായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന സർക്കാർ ഏജൻസികളും സന്നദ്ധസംഘടനകളും പലപ്പോഴും ദുർബലമായ പ്രവർത്തനങ്ങളാണ് കാഴ്ചവെക്കുന്നത്.

സമൂഹത്തിൽ നിന്നുള്ള പിന്തുണയുടെ കുറവ്, കുറഞ്ഞ സാമ്പത്തിക ലഭ്യത, കുടുംബങ്ങൾക്കുള്ളിലേക്ക് ഇടപെടാനുള്ള പരിമിതികൾ എന്നിവയെല്ലാം ഇത്തരം ഏജൻസികളും സംഘടനകളും നേരിടുന്ന പ്രശ്‌നങ്ങളാണ്. വയോജനങ്ങൾക്കുള്ള ഹെൽപ്പ് ലൈനുകളും സംരക്ഷണ കേന്ദ്രങ്ങളും ആനുപാതികമായി നമ്മുടെ നാട്ടിൽ വളരെ കുറവാണ് എന്നത് കാണാതിരുന്നുകൂടാ.

അതുകൊണ്ടുതന്നെ നമ്മുടെ നാട്ടിലെ പ്രായമേറിയവർ അനുഭവിക്കേണ്ടിവരുന്ന പ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ വലിയതോതിലുള്ള വെല്ലുവിളികളാണ് നേരിടുന്നത്. ഇതിൽ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒന്നാണ് ഇത്തരം പീഡനങ്ങളെക്കുറിച്ച് ആരും പരാതിപ്പെടാതിരിക്കുന്ന കുടുംബ – സാമൂഹികഘടന. മറ്റുള്ളവരിൽ നിന്നുള്ള പ്രതികാര നടപടികളുണ്ടാവുമോ എന്ന ഭയം, കുടുംബത്തിന്റെ അന്തസ്സ് നഷ്ടപ്പെടുമോ എന്ന ആശങ്ക, ദുരഭിമാനം, വയോജനങ്ങൾക്ക് അവകാശപ്പെട്ട നിയമ സംരക്ഷണങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള അറിവില്ലായ്മ, നിയമത്തിലെ പഴുതുകൾ, നിയമങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കേണ്ടïസംവിധാനങ്ങൾ സ്വാധീനങ്ങൾക്കും അഴിമതിക്കും വഴിപ്പെടൽ തുടങ്ങി നിരവധി പ്രതിസന്ധികളാണ് മുതിർന്നവരുടെ പ്രശ്‌നപരിഹാരത്തിനുള്ള മാർഗത്തിൽ നേരിടേണ്ടിവരിക. വാർധക്യത്തോടുള്ള സാമൂഹിക മനോഭാവംതന്നെയാണ് ഇതിനെല്ലാം അടിസ്ഥാനം.

വേണം കൂട്ടായ പ്രവർത്തനങ്ങൾ

പ്രായമായവർ അനുഭവിക്കേണ്ടിവരുന്ന പീഡനങ്ങളും ചൂഷണങ്ങളും ഇല്ലാതാക്കണമെങ്കിൽ സർക്കാറും സമൂഹവും ചേർന്നുള്ള പലവിധത്തിലുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങൾ ആവശ്യമാണ്. ഇതിൽ ഏറ്റവും ആദ്യം ചെയ്യേണ്ടത് വ്യാപകമായ ബോധവത്കരണമാണ്. മുതിർന്നവരുടെ അവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ച് ആ വിഭാഗത്തിൽപ്പെട്ടവർക്കും അത് നിഷേധിക്കുന്നവർക്കുമുള്ള ശിക്ഷകളെയും മറ്റുമുള്ള കാര്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് സമൂഹത്തിന് മൊത്തത്തിലും ഫലപ്രദമായ ബോധവത്കരണം ആവശ്യമാണ്. ഇതിന് പുറമെ പ്രായമേറിയവർക്ക് നൽകേണ്ടïസംരക്ഷണം, ബഹുമാനം, സ്‌നേഹം എന്നിവയെക്കുറിച്ച് മൂല്യങ്ങളിൽ അധിഷ്ഠിതമായ ബോധവത്കരണവും ആവശ്യമുണ്ട്. മതസംഘടനകൾക്കും റസിഡൻസ് അസോസിയേഷനുകൾക്കും ഇക്കാര്യത്തിൽ കാര്യമായ പങ്ക് വഹിക്കാൻ കഴിയും.

വീട്ടിലും സമൂഹത്തിലുമുള്ള വയോധികരോട് സഹാനുഭൂതിയും പരസ്പര ബഹുമാനവും വളർത്തുന്നതിന് തലമുറകൾക്കിടയിൽ ധാരണയും ആശയവിനിമയവും സാധ്യമാക്കുന്നതിന്റെ ഭാഗമായി സ്‌കൂൾതലം മുതലുള്ള പാഠ്യഭാഗങ്ങളിൽ ഇത്തരം മൂല്യങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന വിഷയങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുത്തണം.

കൂടാതെ വയോജനങ്ങൾക്കുള്ള സംരക്ഷണം ഉറപ്പാക്കുന്ന നിയമങ്ങൾ കൂടുതൽ ശക്തിപ്പെടുത്തുകയും നിലവിലുള്ള നിയമങ്ങൾ ഫലപ്രദമായി നടപ്പിലാക്കാനുള്ള നടപടികൾ കൈക്കൊള്ളുകയും വേണം. പ്രായമായവരുടെ അവകാശങ്ങളും സംരക്ഷണവും പ്രത്യേകമായി ഉറപ്പുവരുത്തുന്ന സമഗ്രമായ നിയമനിർമാണവും ആവശ്യമാണ്. ഇതിന് പുറമെ പീഡനങ്ങൾക്കിരയാവുന്ന മുതിർന്ന പൗരന്മാർക്കുള്ള പിന്തുണാ സേവനങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ ആരംഭിക്കണം. ഇരകൾക്ക് ആവശ്യമായ പിന്തുണയും നിയമസഹായവും പുനരധിവാസവും നൽകുന്നതിനുള്ള സംവിധാനങ്ങൾ തദ്ദേശസ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങൾ മുഖേന നടപ്പിലാക്കുകയും വേണം. സാമൂഹികവും സാമ്പത്തികവും സാംസ്‌കാരികവുമായ ഘടകങ്ങളിൽ വേരൂന്നിയ ഈ പ്രശ്‌നം പരിഹരിക്കാൻ സർക്കാർ, പൊതു സമൂഹം, സന്നദ്ധ സംഘടനകൾ, മതസംഘടനകൾ തുടങ്ങിയവയുടെ യോജിച്ച ശ്രമങ്ങൾ ആവശ്യമാണ്. ഇത്തരം കൂട്ടായ പ്രവർത്തനത്തിലൂടെ മാത്രമേ വാർധക്യത്തെ ബഹുമാനിക്കുന്ന ഒരു സമൂഹത്തെ നമുക്ക് സൃഷ്ടിക്കാൻ കഴിയൂ.

( ലേഖകൻ ചേതന സെന്റർ ഫോർ ന്യൂറോസൈക്യാട്രി ഡയറക്ടറാണ് )